"Улаанбаатар хот руу аялсан тэмдэглэл"

NUBIA (Хөшигийн хөндийн нисэх буудал)-д бууж ирээд мөнгөө хэмнэх зорилгоор газар доорх митрогоор олон улсын худалдааны төв цамхаг (хуучнаар зуун мод) хүртэл дундаа зогсохгүй явлаа. Эндээс Шинэ Улаанбаатар эсвэл Хуучин Улаанбаатар руу явах митро руу шилжиж суух шаардлагатай юм. Хуучин хот руу явах митро руу очих замыг цэнхэр өнгийн сумаар чиглүүлж, шинэ хот руу явах чиглэлийг ногоон сумаар чиглүүлсэн байх нь ихэд сонирхолтой өнгөний сонголт шиг санагдав. Ингээд Улаанбаатар хотын хамгийн хүний хөдөлгөөн ихтэй митроны буудал дээр ирсэн тул цэнхэр эсвэл ногоон сумыг дагаж уруудаж, өгсөж байгаа хүмүүсийн урсгал хөдөлгөөнийг харуулсан ганц нэг гоё зураг дарах зуур митро нь дундаа зогсолгүйгээр энэ худалдааны төвд шууд авчирж байгаа нь жуулчдын мөнгийг үлдээх гэсэн нэг төрлийн бодлого хэрэгжиж буй нь энэ бололтой гэсэн бодол төрж суув.

Миний аяллын зорилго бол юм худалдан авах биш байсан тул шууд дээш гаргах лифтний зүг хөдлөв. Уг худалдааны цамхагийн хувьд 54 дэхь давхар хүртэл энгийн иргэдэд нээлттэй юм байна, харин миний хувьд орой дээр нь гарах зөвшөөрлийг нэлээд эртнээс хөөцөлдөж, багагүй мөнгө зарсны үр дүнд авч чадсан юм.

Ингээд зорьсон байшингийнхаа орой дээрээс урагшаа харахад Шинэ Улаанбаатарын шилэн барилгууд гялалзан харагдах бөгөөд энэ их бүтээн байгуулалт нь 2018 оноос хойш төв аймаг гэх сумын доогуур том хонгилууд бэлдэж түүгээрээ бохир, цэвэр усны хоолой, цахилгааны кабелиуд, холбоо сүлжээний шилэн кабелиудын сувагчлалууд бэлдэж зам засварын ажил шугам сүлжээний засварын ажлыг бие биедээ нөлөөлөхгүй болгож, митроны замуудыг байгуулж, дэлхийн өөр хаана ч байхгүй газар доорх автомат хог ялгаж зайлуулах системийг суулгаж, дэд бүтэцийг нь бүрэн шийдсэн хотын суурийг цутгаж, түүн дээрээ өнөөдрийн өндөр байшингуудыг сүндэрлүүлсэн болохоор, энэ хот дэлхий нийтийн анхаарлыг маш ихээр татаж байгаа билээ.

Харин хойд зүг рүү харахад, шилэн хүлэмжин бүрхүүл бүхий орой өөд өгсөх урсдаг шат, нэвт гарсан машины хурдны зам болон митроны замыг эс тооцвол бараг байгалын онгон зэрлэгээрээ хадгалагдан үлдсэн Богд Хан уул харагдах бөгөөд цаад талд нь Хуучин Улаанбаатар хотын зарим нэг байшингийн орой, утаан дунд сүүмийн харагдана. Уг утааны асуудлыг шийдэж чадаагүйн улмаас шинэ хот байгуулсан ч гэж ярьдаг юм байна лээ. Зарим нь бараг юм үйлдвэрлэдэггүй байсан Монгол улс 2016 оноос хойш хэт их үйлдвэржилтийг Хуучин Улаанбаатарт төвлөрүүлсэн ч гэж ярьдаг. За ямартай ч нар жаргах мөчийг тааруулан их хотын зургийг аваад буудалдаа орж амрах минь. Маргаашын аялалын тэмдэглэлээр эргэн уулзатлаа баяртай хүмүүсээ.

Командын мөрнөөс тветердэх нь

Тветер гэдэг юмийг http://www.dulmandakh.com/2009/06/twitter.html, http://www.otgonpurew.com/2009/06/twitter.html блогуудаас анх сураг гаргаад сонирхож http://twitter.com/otgonlkhagva гэсэн хэрэглэгч үүсгээд заримдаа шалгах болов. Гэтэл энэ нь сүүлдээ броузерын хаягийн мөрөнд бичиж шалгах нь ядаргаатай мэт санагдаж firefox-доо twitterfox гэсэн add-on (https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/5081) суулгаад шинэ зурвасуудыг цаг алдалгүй хүлээн авч хариу бичих боломжтой болов. Харин саяхан techrepublic-ийн мэйлүүдийг уншаад сууж байсан чинь "tweeting from the command line" гэсэн гарчиг бүхий мэдээ ирсэн байгаа нь сонирхол татав. Энд curl-ийг ашиглаад командын мөрнөөс хялбархан тветерт бичлэг оруулдаг скриптийг тайлбарлаж. Уг скрипт надад ихэд таалагдаж доор оруулав:

#!/bin/sh

tweet="${@}"

user="username"

pass="password"

if [ $(echo "${tweet}" | wc -c) -gt 140 ]; then

    echo "FATAL: The tweet is longer than 140 characters!"

    exit 1

fi

curl -k -u ${user}:${pass} -d status="${tweet}" https://twitter.com/statuses/update.xml >/dev/null 2>&1

if [ "$?" == "0" ]; then

    echo "Successful tweet!"

fi

Эх сурвалж:
http://blogs.techrepublic.com.com/opensource/?p=859&tag=nl.e011 [2009/08/23]

Ашиглахдаа:
$ [PATH]/tweet "a message"
Successful tweet!

Бяцхан эх оронч үйлдэл. . .

Би гэдэг хүн "эх орныхоо төлөө" гээд тав эсвэл гурван давхар байшинг шатаалцаж яваагүй билээ :-). Мөн түүнчлэн "эх орныхоо төлөө" гээд галт зэвсгийн өөдөөс цээжээ дэлдэн орж ч үзээгүй юм. Тэгэхгүй ч биз.
Харин өнөө өглөө салхинд гараад алхангаа цэцэрлэгийн ногоон зүлгэн дээр хэвтэж байгаа гялгар уут орчныхоо байгалийн өнгийг гутаагаад нэг л онцгүй харагдах тул аваад хогийн саванд хийв. Дараа нь энэ инээдтэй гэмээр бяцхан үйлдлээ зөв хэмээн бодов.
Өмнө нь би өөрөө гудамжинд хог хаядаг л байсан. Гэхдээ нэлээд дээр үед л хогоо хаяхдаа ойр хавьд хогийн сав харагдахгүй байвал тэр газраа хаядаг байснаа болиод хогийн сав тааралдах хүртэл барьж яваад хогийн саванд хийдэг болсон билээ. Гэхдээ хэзээ ч өмнө нь хүний хаясан хогийг авч хогийн саванд хийж байгаагүй юм байна. Харахад л өмнө нь яаж ч байсан хог юм билээ гээд сэжиг хүрээд, хүрэхээс ч цааргалдаг байсан.
Өнөөдөр яагаад хүний хаясан хогийг хогийн саванд хийсэн бэ? гэхээр миний бяцхан төсөөлөлтэй минь холбоотой юм: Ишида гэх ч япон хүн нэлээд баян бизнесмен юм. Өмнө нь "ногоон цэцэрлэг" гэсэн төслийн хүрээнд цэцэрлэг тохижуулахад зориулан нэлээд хэдэн сая төгрөг Монголд буцалтгүй тусламж болгон өгсөн бөгөөд өөрөө Монголд амьдрах тул нөгөө төслийн хүрээнд янзлагдсан цэцэрлэгтээ өглөөгүүр салхилахаар ирэв. Ишида "Өглөөний хүн" гэдэг номыг таван ч удаа уншиж байсан бөгөөд уг номын зохиолч Сайшо Хирошитой сайн найз болохоор өглөөний цагийг ашиглан ирээдүйд хийх зүйлээ сайтар төлөвлөдөг нэгэн болохоор Монголд буцалтгүй тусламж болгон оруулах дараагийн төслийнхөө тухай тайван бодохын тулд уг цэцэрлэгт салхилж яваа билээ. Гэтэл өөрийнхөө хөрөнгө оруулалт хийж засуулсан цэцэрлэгтээ ирээд бодол нь өөрчлөгдөж дараагийн төслийг цуцлахаар шийдэв. Учир нь зүлгэн дээр налайн хэвтэх гялгар уутыг хараад түүний бахархах сэтгэл нь үгүй болж ингэхэд хүрсэн байв.
Хэдийгээр Ишидагийн түүх миний төсөөлөл дотор өрнөж байгаа боловч магадгүй миний хийсэн "баяцхан эх оронч үйлдэл" маань том өөрчлөлтийн түлхүүр нь ч байх юм билүү. Үгүй байлаа ч гэсэн энд бичсэн юм маань хэн нэгэн хүний сэтгэлийг хөдөлгөж тэр хүн нь хүний хаясан хогийг аваад хогийн саванд хийдэггүй юмаа гэхэд өөрийнхөө хогийг байгаа газартаа хаялгүй хогийн саванд хийж байхаар шийдэх ч юм билүү. Миний хийсэн зүйл ямар үр дүн авчрахыг би яг таг мэдэхгүй ч ямартай ч өөрийгөө зөв зүйл хийсэн хэмээн итгэв. Бяцхан төсөөллөөрөө ч өөрийгөө урамшуулав. Мөн гэртээ ирээд гараа угаасан. :-)

Chrome-ийг fedora дээр хялбархан суулгах.

Chrome интернэт хөтөчийг fedora дээр суулгах хамгийн хялбар арга бол chromium repository-ийг нэмээд yum пакеж удирдагчаар суулгах л байх даа.

Chromium repositroy-ийг нэмэхдээ ямар нэгэн файл засварлагчийг ашиглан "/etc/yum.repos.d/chromium.repo" файлыг үүсгээд дараах мөрүүдийг оруулаад хадгална:
[chromium]
name=Chromium Test Packages
baseurl=http://spot.fedorapeople.org/chromium/F$releasever/
enabled=0
gpgcheck=0

Тухайлбал дээрх мөрүүдийг оруулахдаа "cat"-ийг дараах байдлаар ашиглаж болох юм:
cat > /etc/yum.repos.d/chromium.repo << 'END'
[chromium]
name=Chromium Test Packages
baseurl=http://spot.fedorapeople.org/chromium/F$releasever/
enabled=0
gpgcheck=0
END

Нэгэнт дээр үзүүлсэн байдлаар chromium repository-ийг нэмсэн бол одоо уг repository-ийг идэвхижүүлээд yum пакеж удирдагчийг ашиглан дараах байдлаар суулгаж болно:
yum --enablerepo=chromium install chromium nss-mdns

Эх сурвалж: http://blog.stevecoinc.com/2009/07/hey-spot.html (Хандсан хугацаа: 2009.07.18)

Yahoo GeoCities хаагдаж байна.

Хамгийн анх өөрийн гэсэн вэб хуудсыг үүсгээд yahoo-гийн сервер дээр байршуулаад интернэтэд холбогдсон янз бүрийн компьютерүүдийг ашиглан үзэж, өөрчилж болж байгааг мэдээд маш их баярлаж байсан. Ийм боломжийг yahoo geocities үйлчилгээ олгож байсан билээ.

2009 оны 7 сарын 10-нд буюу өнөөдөр "yahoo@email.yahoo-inc.com"-оос ирсэн э-мэйлээр албан ёсоор мэдэгдэж байгаагаар 2009 оны 10 сарын 26-нд yahoo geocities үйлчилгээ зогсох юм байна. Иймд бидэнд дараах хоёр сонголт байгаа юм байна:
1. yahoo-гийн сервер дээр байрлуулсан вэб хуудсаа өөр сервер лүү зөөх, файлуудаа татаж авах.
2. yahoo-д хостинг хийх төлбөр төлөх. Энэ тохиолдолд файлууд нь автоматаар зөөгдөж, домайн нэр нь солигдож geocities-ийн хаяг нь redirect хийгддэг болох юм байна.

Ингээд тун удахгүй би өөрөө засахгүй л бол миний блог дээр энд тэнд нь гарч байгаа лого маань харагдахгүй болох юм шиг байна даа. Учир нь address bar-ийн урд хэсэгт гараад байгаа лого маань yahoo geocities үйлчилгээг ашиглан yahoo-гийн сервер дээр байршуулсан icon зураг билээ.

Windows дээр үбүнтү суулгах.

Манай нэг танил саяхан үбүнтүгийн СиДи хаанаас олж болох вэ? гэж асуудаг юм байна. Тэгэхээр нь би бодох ч юм байхгүй http://www.dulmandakh.com/2009/06/904.html холбоосийг өгөөд явуулав (үбүнтүгийн СиДи одоо МТҮП-ийн үүдний жижүүр дээр тараагдаж байгаа). Гэтэл хэсэг хугацааны дараа манай хүн windows дээр суулгаж болдог энэ чинь гоё юм байна гэдэг юм байна. Би юу яриад байгааг нь сайн ойлгосонгүй. Тайлбарлуулж байж л ойлголоо:

1. Windows-өөрөө орсон байх үедээ үбүнтүгийн live СиДи-гээ хийхээр autorun нь ажиллаад дараах цонх гарч ирнэ.
2. Install inside windows гэсэн сонголтыг сонгож үбүнтүгээ windows дээр суулгана.

3. "Installation drive" дотроос үбүнтү суулгаж болохуйц сул зай бүхий drive-ийг сонгоно. "Installation size" дотроос өөрийн хэрэглээ, суулгахаар сонгосон drive-ийн хэмжээ зэрэгтэйгээ уяалдуулаад үбүнтүгийн эзлэх хэмжээг зааж өгнө. "Desktop environment" дотроос ямар дэлгэцийн орчинтой байхыг тохируулна. "Language" дотор хэлээ тохируулна. "Username" гэсэн хэсэгт өөрийн үбүнтү рүү нэвтэрч ороход ашиглах хэрэглэгчийн нэрийг тохируулна. "password" гэсэн хэсэгт хэрэглэгчийнхээ нууц үгийг тохируулж өгнө.

4. Үбүнтүгийн boot, swap, root partition-ууд тохируулагдаж СиДи-нд байгаа файлуудыг хуулж дуусах хүртэл бага зэрэг хүлээнэ.

5. Компьютерээ унтрааж асаагаад windows-ийн grub-д үбүнтү гэсэн сонголт орж ирсэн байгаагаас үбүнтү гэдгийг сонгоод суулгацыг үргэжлүүлж дуусгаад болоо.

Санамж: Би зөвхөн күбүнтү 9.04 desktop хувилбарыг windows xp service pack 3 professional хувилбар дээр суулгаж туршиж үзсэн болно.

Сайхан зугаалав.

Энэ хорвоо надад эрдэнэ мэт сайхан хүмүүсийг, мартагдашгүй сайхан нөхөрлөлийг өгч байгаад нь би талархаж явдаг билээ. Их сургуулийн ангийн андуудаа гэж . . .

Энэ сайхан зугаалга маань зайсан толгой өөд өгссөнөөр эхэлж билээ . . .

Гандан орохоо яаж мартах билээ . . .

Тэрэлжийн байгаль ч аргагүй сайхан байна лээ. Мэлхий хадны дэргэд тагнаа таших булгийн хүйтэн усаар ундлах нь ч аргагүй сайхан юм аа . . .

Мэдээж Тэрэлжийн тэнд байдаг сүм рүү явалгүй яахав. Дүүжин гүүрийг нь дамжаад л . . .
Уулийн таг дээр гарна гээд сүмийн ард талын уулын энгэр өөд өгсөөд эхэлсэн чинь айдас хүйдэс, ядрал, эргэлзээ, цөхрөл ээлжилсээр байх боловч хамтын сэтгэлээр мацаж билээ . . .

Ямар хүмүүс нь гэхээр намайг цөхрөөх өндөрлөгт хашаа байшин барьсан байдаг байнаа . . .

Зорилго өөд авирч гараад амарч хэвтэх шиг сайхан зүйл байхгүй юм билээ . . .

Уулын таг ч цэцэг навч, ой мод гээд байгалийн үзэмж төгс юм билээ . . .

Уруудах зам их, харих газар алсад байж туулах зам их болохоор бие ядрах нь жигтэйхэн байна. Гэхдээ сэтгэлийн баяр баясгалан түүнээс их юм билээ. Зугаалнаа гэж . . .