Sunday, March 22, 2009

Fedora дээр ажилладаг хэдэн командууд.

Ихэнх командууд нь линуксын нийтлэг (зарим нь unix болон өөр бусад үйлдлийн систем дээр ч ажиллах) командууд учир линукс болон линуксын тархацууд дээр ажиллах байх. Гэхдээ би зөвхөн fedora дээр хэрэглэдэг болохоор бусад систем дээр ажиллана гэж амлахгүй.
Санамж: su -c 'команд' гэсэн бичлэг байвал уг команд нь privileged хэрэглэгчийн эрхээр л ажиллах команд гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл root хэрэглэгчийн эрхээр ажиллуулж байна. Энэ үед мэдээж root-ийн нууц үгийг асууна. Хэрэв та root хэрэглэгчийнхээ shell-ийг ашиглаж байгаа бол su -c '. . .' гэсэн хэсгийг нь хасаад зөвхөн командаа бичээд ашиглаж болно.

Терминал дээр "Оддын дайн"-ыг үзэх:

telnet towel.blinkenlights.nl
. . . enter дээр дарна

Өөр хэрэглэгчийн shell-ийг ачааллах:
su "хэрэглэгчийн нэр"
жишээ нь:
su OL
Хэрэв орчны хувьсагчийг нь цуг ачааллах бол:
su - OL
Root хэрэгчийн shell-ийг ачааллах бол нэрийг нь бичихгүй байж болно.

Командыг өөр хэрэглэгчийн эрхээр ажиллуулах:
Хэрэглэгчийн нэрийг бичэхгүй бол root эрхээр ажиллана.
su -c "команд"
жишээ нь:
su -c 'init 0'

Пакеж суулгах:
su -c 'yum install пакежийн нэр'
жишээ нь:
su -c 'yum install firefox'
Password: Root-ийн нууц үг.

Ажиллаж байгаа процессуудыг харах:
ps -A

Hard disk-ний зайг харах:
df

Memory хэрэглээг харах:
free

CPU-ний мэдээллийг харах:
cat /proc/cpuinfo

Сүлжээний картны мэдээллийг харах:
IP хаяг, subnetmask, mac хаяг гэх мэт мэдээлэл харагдана.
su -c 'ifconfig'
Password:

Процессыг ажиллахгүй болгох:
ps -9 "процессийн нэр"
эсвэл
ps -9 "процессийн ID"
Жишээ нь:
ps -9 firefox

Сүлжээний ачааллыг шалгах:
su -c 'tcpdump'
Хэрэв ssh-ийн traffic-ийг шалгах гүй бол:
su -c 'tcpdump not port 22'

Файлыг кодлох:
gpg -c "файлын нэр"
Enter passphrase:
Repeat passphrase:
Жишээ нь:
gpg -c 'testFile.txt'

Файлын кодыг нь тайлах:
gpg "кодлогдсон файлын нэр"
Жишээ нь:
gpg testFile.txt.gpg

Веб хуудсыг татаж авах:
wget "URL"
Жишээ нь:
wget http://otgonlkhagva.blogspot.com/

Сүлжээний картыг хаяглах:
ifconfig "картын нэр" "ip хаяг" netmask "маск"
Жишээ нь:
ifconfig eth0 10.200.97.188 netmask 255.255.255.0

Default gateway тохируулах:
route add default gw "ip хаяг" "сүлжээний карт"
Жишээ нь:
route add default gw 10.200.97.1 eth0

DNS-ийг зааж өгөх:
su -c 'echo "nameserver "ip хаяг"" > /etc/resolv.conf'
жишээ нь:
su -c 'echo "nameserver 203.34.37.3" > /etc/resolv.conf'
Password:

IP хаяг блоклох:
su -c 'iptables -I INPUT -s "ip хаяг" -j DROP'
Жишээ нь:
su -c 'iptables -I INPUT -s 66.102.7.191 -j DROP'

mac хаягаа өөрчлөх:
su -c 'ifconfig "сүлжээний карт" hw "Сүлжээнд ашигдах технологи(Ethernet,Token ring...)" "mac хаяг" down'
su -c 'ifup "сүлжээний карт"'
Жишээ нь:
su -c 'ifconfig eth0 hw ether 00:1C:23:91:7E:48 down'
su -c 'ifup eth0'
Буцааж засах:
su -c 'ifconfig "Сүлжээний карт" hw ether "Анхы mac хаяг" down'
su -c 'ifup "Сүлжээний карт"'

arp хүснэгтийг харах:
arp -a

arp хүснэгтэд бичлэг оруулах:
arp spoofing дайралт хийх үед arp хүснэгт өөрчлөгддөг учир. Зарим бичлэгийг нь өөрөө тохируулж болох юм.
su -c 'arp -s "ip хаяг" "mac хаяг"'
Жишээ нь:
su -c 'arp -s 10.200.97.1 00:30:4f:56:3a:5d'

selinux-ийг permissive горимд оруулах:
su -c 'echo 0 > /selinux/enforce'
Password:

selinux-ийг enforce горимд оруулах:
su -c 'echo 1 > /selinux/enforce'
Password:

2 comments:

Damjaa said...

priviled-privileged
premissive-permissive

Damjaa said...

билчлэг-бичлэг